Τις κατευθυντήριες γραμμές με στόχο να στηρίξει τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές ώστε να συμμετάσχουν στη συνεργατική οικονομία με αίσθημα εμπιστοσύνης, παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην απασχόληση και την ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αν προωθηθούν και να αναπτυχθούν με υπεύθυνο τρόπο.

• Δεδομένου ότι η συνεργατική οικονομία παγιώνεται στην ΕΕ, οι εθνικές και οι τοπικές αρχές ανταποκρίνονται με ένα συνονθύλευμα διαφορετικών κανονιστικών δράσεων.

Αυτή όμως η αποσπασματική προσέγγιση σε νέα επιχειρηματικά μοντέλα δημιουργεί αβεβαιότητα για τους παραδοσιακούς επιχειρηματίες, τους νέους παρόχους υπηρεσιών, καθώς και τους καταναλωτές, και ενδέχεται να παρεμποδίσει την καινοτομία, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη.

Όπως ανακοινώθηκε στην στρατηγική για την ενιαία αγορά <http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-5909_en.htm> , η Επιτροπή εξέδωσε  κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη ώστε να συμβάλει στην εξασφάλιση της ισόρροπης ανάπτυξης της συνεργατικής οικονομίας.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, Jyrki Katainen, δήλωσε:

«Για μια ανταγωνιστική ευρωπαϊκή οικονομία απαιτείται καινοτομία, τόσο στον τομέα των προϊόντων όσο και στον τομέα των υπηρεσιών. Η επόμενη νεοσύστατη εταιρεία-«μονόκερος» θα μπορούσε να προέλθει από τη συνεργατική οικονομία. Ο ρόλος μας είναι να ενθαρρύνουμε ένα κανονιστικό περιβάλλον που επιτρέπει την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων, προστατεύοντας παράλληλα τους καταναλωτές και διασφαλίζοντας δίκαιη φορολόγηση και θεμιτούς όρους απασχόλησης».

Η Elżbieta Bieńkowska, επίτροπος αρμόδια για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, δήλωσε:

«Η συνεργατική οικονομία αποτελεί ευκαιρία για τους καταναλωτές, τους επιχειρηματίες και τις επιχειρήσεις –με την προϋπόθεση να φροντίσουμε για τον σωστό σχεδιασμό της. Καλούμε τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν το κανονιστικό τους πλαίσιο υπό το πρίσμα της καθοδήγησης αυτής και είμαστε έτοιμοι να τα στηρίξουμε στη διαδικασία αυτή».

Η ανακοίνωση με τίτλο «Μια ευρωπαϊκή ατζέντα για τη συνεργατική οικονομία» παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τον ορθό τρόπο εφαρμογής της υπάρχουσας νομοθεσίας της ΕΕ σε αυτόν τον δυναμικό και  εξελισσόμενο τομέα διευκρινίζοντας τα βασικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν τόσο οι φορείς της αγοράς όσο και οι δημόσιες αρχές:

Τι είδους υποχρεώσεις μπορούν να επιβληθούν
για την πρόσβαση στην αγορά;

Οι πάροχοι υπηρεσιών θα πρέπει να υποχρεούνται να λάβουν εταιρικές άδειες ή εγκρίσεις στις περιπτώσεις που αυτές είναι απολύτως αναγκαίες για την επίτευξη σχετικών στόχων δημοσίου συμφέροντος.

•  Η απόλυτη απαγόρευση μιας δραστηριότητας θα πρέπει να αποτελεί μόνο την έσχατη λύση.

Οι πλατφόρμες δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε εγκρίσεις ή άδειες όταν έχουν απλώς διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ των καταναλωτών και των παρόχων της πραγματικής υπηρεσίας (π.χ. υπηρεσίες μεταφορών ή διαμονής).

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προχωρούν σε διαφοροποίηση μεταξύ των απλών πολιτών που παρέχουν υπηρεσίες σε περιστασιακή βάση και των παρόχων που ενεργούν υπό μια επαγγελματική ιδιότητα, για παράδειγμα με τη θέσπιση κατωτάτων ορίων βάσει του επιπέδου της δραστηριότητας.

Ποιος είναι υπεύθυνος σε περίπτωση προβλήματος;

Οι συνεργατικές πλατφόρμες μπορούν να απαλλάσσονται από την ευθύνη για τις πληροφορίες που αποθηκεύουν εξ ονόματος των παρόχων υπηρεσιών. Ωστόσο, οι συνεργατικές πλατφόρμες δεν θα πρέπει να απαλλάσσονται από την ευθύνη για υπηρεσίες που παρέχουν οι ίδιες, όπως π.χ. υπηρεσίες πληρωμών. Η Επιτροπή ενθαρρύνει τις συνεργατικές πλατφόρμες συνεργασίας να συνεχίσουν να αναλαμβάνουν εθελοντική δράση για την καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης.

Πώς προστατεύει τους χρήστες το καταναλωτικό δίκαιο της ΕΕ;

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι καταναλωτές απολαμβάνουν υψηλό επίπεδο προστασίας από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, χωρίς ταυτόχρονα να επιβάλλουν δυσανάλογες υποχρεώσεις σε ιδιώτες οι οποίοι παρέχουν απλώς υπηρεσίες σε περιστασιακή βάση.

Πότε υφίσταται σχέση εργασίας;

Το εργατικό δίκαιο εμπίπτει κατά κύριο λόγο στην αρμοδιότητα των κρατών μελών και συμπληρώνεται από τις ελάχιστες κοινωνικές προδιαγραφές και τη νομολογία της ΕΕ. Τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν υπόψη κριτήρια όπως η σχέση εξάρτησης με την πλατφόρμα, η φύση της εργασίας και η αμοιβή, όταν αποφασίζουν εάν ένα πρόσωπο μπορεί να θεωρηθεί ως υπάλληλος μιας πλατφόρμας.

Ποιοί φορολογικοί κανόνες ισχύουν;

Οι πάροχοι υπηρεσιών και οι πλατφόρμες της συνεργατικής οικονομίας οφείλουν να καταβάλλουν φόρους, όπως ακριβώς και οι λοιποί συμμετέχοντες στην οικονομία. Οι σχετικοί φόροι περιλαμβάνουν τον φόρο προσωπικού εισοδήματος, τον φόρο εισοδήματος εταιρειών, καθώς και τον φόρο προστιθέμενης αξίας.

Με την ανακοίνωση καλούνται τα κράτη μέλη της ΕΕ να επανεξετάσουν και ενδεχομένως να αναθεωρήσουν την ισχύουσα νομοθεσία, σύμφωνα με τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές.

• Η Επιτροπή θα παρακολουθεί το ταχέως μεταβαλλόμενο κανονιστικό περιβάλλον, καθώς και τις οικονομικές και εμπορικές εξελίξεις.

Θα παρακολουθεί τις τάσεις όσον αφορά τις τιμές και την ποιότητα των υπηρεσιών, και θα εντοπίσει τα ενδεχόμενα εμπόδια και προβλήματα που ανακύπτουν από αποκλίνοντες εθνικούς κανονισμούς ή αποκλίνοντα κανονιστικά κενά.