Τα κράτη μέλη της ΕΕ σημειώνουν πρόοδο στην αντιμετώπιση των ανισορροπιών στις οικονομίες τους. Έχουν επίσης πραγματοποιήσει πρόοδο στην υλοποίηση των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν το προηγούμενο έτος, αν και σε διαφορετικό βαθμό ανάλογα με την χώρα και τον τομέα πολιτικής. Οι προσπάθειες αυτές είναι βασικές για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανάκαμψης και την προώθηση της σύγκλισης. Επίσης, αντανακλούν τις προτεραιότητες του φετινού Ευρωπαϊκού Εξαμήνου: επανεκκίνηση των επενδύσεων, υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και εφαρμογή υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών.

Τον περασμένο Νοέμβριο, η Επιτροπή αποφάσισε ότι σε 18 κράτη μέλη ήταν απαραίτητη η διενέργεια εμπεριστατωμένων ανασκοπήσεων ώστε να διαπιστωθεί αν αντιμετώπιζαν μακροοικονομικές ανισορροπίες και, σε στην περίπτωση αυτή, να αξιολογηθεί η σοβαρότητά τους.

Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έξι από τις εν λόγω χώρες δεν αντιμετωπίζουν ανισορροπίες στο πλαίσιο της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών. Δώδεκα χώρες αντιμετωπίζουν είτε ανισορροπίες είτε υπερβολικές ανισορροπίες.

Ο αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις, αρμόδιος για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο, δήλωσε: «Η ανάκαμψη της οικονομίας της ΕΕ συνεχίζεται και πολλά κράτη μέλη σημειώνουν πρόοδο στην αντιμετώπιση διαρθρωτικών προβλημάτων των οικονομιών τους. Σε σχέση με το προηγούμενο έτος είναι λιγότερα τα κράτη μέλη που θεωρείται ότι έχουν ανισορροπίες. Εν τούτοις, εξακολουθούν να υφίστανται προβλήματα και αποτελούν αιτία ευπάθειας σε πολλές χώρες. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να επιταχυνθούν για να γίνουν οι οικονομίες μας πιο ανταγωνιστικές. Τα κράτη μέλη πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειές για τη μείωση του υψηλού δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, την αντιμετώπιση των αδυναμιών στην αγορά εργασίας, τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των κοινωνικών συστημάτων και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, μεταξύ άλλων.»

Η Μαριάν Τίσεν, Επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Κινητικότητας Εργατικού Δυναμικού, δήλωσε: «Μολονότι η κατάσταση διαφέρει από χώρα σε χώρα, τα κράτη μέλη σημειώνουν, συνολικά, πρόοδο στην επιστροφή των ατόμων στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των νέων. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο συνεχίζει να κατευθύνει τις μεταρρυθμίσεις των κρατών μελών με γνώμονα τη διευκόλυνση της επανόδου των ατόμων στην απασχόληση.

Ο Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε «Διαπιστώνουμε σήμερα ότι εκείνες οι χώρες που κινήθηκαν ταχύτερα και τόλμησαν περισσότερο όσον αφορά τη μεταρρύθμιση των οικονομιών τους, απολαμβάνουν τους καρπούς των προσπαθειών τους. Άλλες χώρες πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας και μεγαλύτερη ανάπτυξη για τους πολίτες τους. Έχουμε υποβάλει λεπτομερή διάγνωση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει κάθε χώρα και ανυπομονώ να τα συζητήσουμε με τις εθνικές αρχές, προκειμένου να υποστηρίξουμε και να ενθαρρύνουμε τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις».

Όπως ήδη αναφέρθηκε στην ανακοίνωση σχετικά με τα βήματα για την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, του Οκτωβρίου 2015, η Επιτροπή κατέστησε την εφαρμογή της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών (ΔΜΑ) σαφέστερη και πιο διαφανή, με τη μείωση του αριθμού των κατηγοριών ανισορροπιών από έξι σε τέσσερις: απουσία ανισορροπιών, ανισορροπίες, υπερβολικές ανισορροπίες και υπερβολικές ανισορροπίες με λήψη διορθωτικών μέτρων (διαδικασία υπερβολικών ανισορροπιών).

Στο εξής, όλα τα κράτη μέλη που διαπιστώνεται ότι αντιμετωπίζουν ανισορροπίες ή υπερβολικές ανισορροπίες θα τίθενται υπό ειδική παρακολούθηση, ανάλογα με τον βαθμό και τη φύση των ανισορροπιών. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η εποπτεία των μέτρων πολιτικής των κρατών μελών, μέσω εντατικοποιημένου διαλόγου με τις εθνικές αρχές, αποστολών και εκθέσεων προόδου. Το διάγραμμα στο παράρτημα κατωτέρω παρουσιάζει την κατηγοριοποίηση από το 2016.

Η Βουλγαρία, η Κροατία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Πορτογαλία διαπιστώνεται ότι αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες.

Η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, οι Κάτω Χώρες, η Ισπανία, η Σουηδία και η Σλοβενία διαπιστώνεται ότι αντιμετωπίζουν ανισορροπίες.

Η Αυστρία και η Εσθονία, για τις οποίες εκπονήθηκαν εμπεριστατωμένες ανασκοπήσεις για πρώτη φορά εφέτος, θεωρούνται ότι δεν αντιμετωπίζουν ανισορροπίες. Το Βέλγιο, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο διαπιστώνεται ότι δεν εμφανίζουν ανισορροπίες.

Επόμενα βήματα

Το Συμβούλιο αναμένεται να συζητήσει τα πορίσματα της Επιτροπής που προκύπτουν από τις εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις των οικονομιών 18 κρατών μελών.

Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, η Επιτροπή θα προβεί σε περαιτέρω διμερείς συναντήσεις με τα κράτη μέλη. Οι συναντήσεις αυτές θα παράσχουν την ευκαιρία να συζητηθούν οι εκθέσεις ανά χώρα με τις εθνικές αρχές.

Τον Απρίλιο, τα κράτη μέλη αναμένεται να υποβάλουν τα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων καθώς και τα προγράμματα σταθερότητας (για τις χώρες της ζώνης του ευρώ) ή τα προγράμματα σύγκλισης (για τις χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ).

Με βάση όλες αυτές τις πηγές, η Επιτροπή θα παρουσιάσει την άνοιξη τις προτάσεις της για μια νέα δέσμη ειδικών ανά χώρα συστάσεων, με στόχο τις βασικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Οι συστάσεις θα περιλαμβάνουν επίσης δημοσιονομική καθοδήγηση και θα βασίζονται στις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής που θα ενσωματώνουν τα οριστικά δημοσιονομικά στοιχεία του 2015 που επικυρώθηκαν από την Eurostat.

Η Ελλάδα και η Κύπρος, που υπόκεινται επί του παρόντος σε προγράμματα στήριξης της σταθερότητας, δεν καλύπτονται από την σημερινή δέσμη.

Πλαίσιο

Η έγκαιρη δημοσίευση των εν λόγω εκθέσεων ανά χώρα αποτελεί μέρος των προσπαθειών για τον εξορθολογισμό και την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, σύμφωνα με την έκθεση των πέντε προέδρων και τα μέτρα τα οποία εξήγγειλε η Επιτροπή για την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης της Ευρώπης. Ορισμένα από τα μέτρα αυτά άρχισαν το περασμένο έτος, και η πρακτική αυτή επιβεβαιώθηκε κατά το τρέχον έτος, ώστε να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή πραγματικού διαλόγου για τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ζώνη του ευρώ, εξαρχής κατά την έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, και στη συνέχεια να δοθεί περισσότερος χρόνος για τη διεξαγωγή διαλόγου με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη σε όλα τα επίπεδα ώστε να αντικατοπτρίζονται οι προτεραιότητές τους. Οι εκθέσεις αυτές αντανακλούν επίσης τη μεγαλύτερη στόχευση στην απασχόληση και τις κοινωνικές παραμέτρους που εισάγει η Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.